به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، دیسک بالشتکی نرم است که بین مهره‌های ستون فقرات قرار می‌گیرد و اجازه می‌دهد که مهره‌های استخوانی روی هم بلغزند و همچون کمک فنر ضربات و فشارهای وارده به ستون فقرات را تعدیل می‌کند.

اگر بین مهره‌های استخوانی، دیسک وجود نداشت، ما نمی‌توانستیم به راحتی کمر و گردن خود را به جلو و عقب خم کنیم و یا به طرفین بچرخانیم.

بخشی از ساختمان دیسک گردن و کمر که حالت غضروف مانند دارد، به آنها اجازه می‌دهد که با تغییر شکل خود فشار وارده را تحمل کند. دیسک‌های ناحیه گردنی نازکتر هستند و دیسک‌های ناحیه کمر ضخیم‌تر می‌باشند.

اگر فشار وارده بر ستون فقرات بیشتر از حدی باشد که دیسک‌های بین مهره‌ای بتوانند با تغییر شکل خود آن را تعدیل کرده و تحمل کند، بیرون‌زدگی دیسک اتفاق می‌افتد. در این حالت بخشی از دیسک از جایگاه طبیعی خود بیرون می‌زند که به آن فتق دیسک گفته می‌شود.

البته در موارد شدیدتر، دیسک ممکن است، پاره شود که علائم شدیدتری ایجاد می‌کند. بیرون زدگی دیسک باعث ایجاد فشار بر عصب‌هایی می‌شود که از نخاع خارج می‌شوند.این عصب‌ها وظایف مختلفی دارند. مثلاً تمام حس درد و لامسه دست‌ها، پاها و سایر قسمت‌های بدن از طریق این اعصاب به مغز مخابره می‌شود. فشار دیسک بر این اعصاب می‌تواند وظایف این عصب‌ها را مختل کرده، ایجاد درد یا عوارض حسی و حرکتی نماید.

علائم دیسک کمر و گردن فقط در محل بیرون زدگی احساس می شود؟

علائم دیسک ممکن است بسیار دورتر از محل فتق دیسک حس شود. به عنوان مثال عصب سیاتیک که بلندترین عصب بدن است، عمدتاً از مهره‌های چهارم و پنجم کمر شروع می‌شود و به نواحی مختلفی *، ران، زانو، ساق و پا می‌رود.

اگر فتق دیسک شما در گردن باشد، معمولاً بیشترین درد را در شانه و بازو احساس خواهید کرد. این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه یا حرکت در موقعیت‌های خاصی به بازو یا پای شما وارد شود.

درد اغلب به صورت تیز یا سوزن‌سوزن توصیف می‌شود.به طور کلی خواب‌رفتن، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی، احساس ضعف در دست‌ها، مچ و آرنج، به همراه درد یا سوزش ناحیه‌ای گردن، شانه و بازو همگی ممکن است، اتفاق بیافتند.علائم فتق دیسک بین مهره‌های کمر و خارجیدرد ناحیه پایین کمر، معمولاً جز اولین علائم است که می‌تواند یکطرفه یا دو طرفه باشد یا در وسط کمر حس شود.

اگر دیسک کمر درمان نشود، ممکن است اعصاب عمقی‌تر که به مثانه و روده‌ها عصب‌رسانی می‌کنند، تحت فشار قرار گیرند. درگیری این اعصاب می‌تواند باعث علائمی نظیر احساس فوریت در دفع ادرار، بی‌اختیاری ادرار و مشکلات حرکتی در دستگاه گوارش گردند.

اساس تشخیص بیرون‌زدگی دیسک کمر و گردن، شرح حال و معاینه دقیق بیمار توسط پزشک است. با این حال برای اطمینان از تشخیص و در سایر علل ممکن مانند تنگی کانال نخاع یا وجود تومور، پزشکان معمولاً درخواست تصویربرداری به کمک MRI می‌کنند.

درمان‌های غیرجراحی دیسک کمر و گردن

بیشتر موارد بیرون‌زدگی دیسک با استراحت، محدودیت برخی حرکات و فعالیت‌ها و درمان‌های غیرجراحی التیام می‌یابند. در مرحله حاد بروز دیسک، گاهی استراحت مطلق لازم است.بهتر است که تخت بیمار نرم نباشد، به پشت و یا به پهلو بخوابد و از خم‌شدن و برداشتن بار بیش از دو کیلوگرم، بالا رفتن از پله و هرگونه فعالیت سنگین خودداری نماید.مسکن‌ها، شل کننده‌های عضلانی و داروهای ضدالتهاب معمولاً به کار برده می‌شوند.

کمپرس سرد و ژل‌های خنک‌کننده در چند روز اول و برای رفع گرفتگی عضلات کمر و گردن مفیدند، ولی نباید هر بار بیش از بیست دقیقه به کار برده شوند.پس از رفع اسپاسم و گرفتگی عضلات، به کار بردن حرارت ملایم مثلاً با کمک تشک حرارتی می‌تواند، کمک‌کننده باشد.تمرینات کششی که با دستور پزشک و یا فیزیوتراپیست انجام گیرد، نیز می‌توانند به بهبودی کمک کند.

جراحی دیسک کمر و گردن

درصد کمی از بیماران که درمان‌های فوق در آنها موثر نیست، نیاز به جراحی پیدا می‌کنند. در برخی موارد قسمت‌های بیرون‌زده دیسک که روی اعصاب مجاور فشار وارد می‌کنند، توسط جراحی برداشته شده و دیواره دیسک ترمیم می‌شود.

آیا دیسک گردن به پا هم می‌زند یا نه؟

در پاسخ به این سوال که اگرچه آسیب در دیسک یا مهره‌ای از گردن یا کمر است اما درد حتی ممکن است در کف پا ایجاد شود، بنابراین وجود درد، سوزش، خواب‌رفتگی، بی‌حسی و … را نادیده نگرفته و حتماً به پزشک مراجعه کنید.